Nieuwe rechtspositie ambtenaren

bron: Rijksoverheid.nl

Nieuwe rechtspositie ambtenaren

Overleg wetsvoorstel

Voordat het wetsvoorstel de status van wet krijgt, moet het eerst door de regering bekrachtigd worden. De ambtenarencentrales hebben een kort geding tegen de Staat aangespannen. Zij willen dat eerst open en reëel overleg over het wetsvoorstel met hen wordt gevoerd, voordat de regering het wetsvoorstel bekrachtigt. Op 17 november 2016 doet de rechter daarover uitspraak. Voor die datum wordt het wetsvoorstel in elk geval niet bekrachtigd. De wet gaat waarschijnlijk over enkele jaren in.

Speciale status ambtenaren blijft

De ambtelijke status verdwijnt niet. Iedere medewerker in dienst van een overheidswerkgever blijft ambtenaar. De overheid is er voor het algemene belang. Daarom blijven de speciale regels voor ambtenaren bestaan. Deze komen te staan in een nieuwe Ambtenarenwet met daarin regels voor ambtenaren, bijvoorbeeld over:

• geheimhoudingsplicht;
• verbod om giften aan te nemen;
• de plicht andere functies te melden.

Arbeidscontract in plaats van aanstelling

De aanstelling voor ambtenaren verdwijnt. Ambtenaren krijgen een arbeidscontract, net als werknemers in het bedrijfsleven. Collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) komen in plaats van rechtspositieregelingen.

Private arbeids- en ontslagrecht voor ambtenaren

Voor ambtenaren gaat het private arbeids- en ontslagrecht gelden. Dit betekent dat een ambtenaar bij onenigheid met zijn werkgever of bij ontslag naar de kantonrechter gaat. Hij kan niet langer in bezwaar bij de eigen werkgever en in beroep bij de bestuursrechter. Voor ontslag moeten het UWV of de kantonrechter toestemming geven. De procedure bij ontslag verandert dus, maar de werkgever moet nog steeds een goede reden hebben voor ontslag. Net als onder het ambtenarenrecht.

Collectieve arbeidsvoorwaarden (cao's)

De arbeidsvoorwaarden worden in het overleg van werkgevers en vakbonden besproken en vastgelegd in cao’s. De overheidswerkgevers zijn straks vrij om wel of niet een cao te sluiten, net als marktwerkgevers. Ook zijn ze vrij in de keuze van de vakbonden waarmee ze onderhandelen en waarmee ze een cao sluiten. Een zo groot mogelijke steun voor de cao onder het personeel blijft belangrijk, net als nu.

Geen gevolgen voor arbeidsvoorwaarden

De arbeidsvoorwaarden van ambtenaren veranderen niet door de nieuwe wet. Salaris, eindejaarsuitkering of vakantiedagen blijven in de arbeidsovereenkomst zoals ze zijn. In nieuwe cao’s kunnen werkgevers en vakbonden wijzigingen in de arbeidsvoorwaarden afspreken.

Voor wie geldt de nieuwe wet?

De nieuwe wet geldt voor de meeste ambtenaren. Medewerkers van overheidswerkgevers die nu al een arbeidsovereenkomst hebben, komen erbij. Dit zijn medewerkers van:

• De Nederlandsche Bank;
• Sociale Verzekeringsbank;
• UWV.

Enkele groepen vallen juist niet onder de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren. Zij krijgen niet te maken met het arbeidsrecht, maar houden hun oude positie. Dit zijn onder andere:

• medewerkers van politie en defensie;
• rechters en officieren van justitie;
• politieke ambtsdragers, zoals Kamerleden, burgemeesters en wethouders.

Wanneer gaat de wet normalisering rechtspositie ambtenaren in?

Veel wet- en regelgeving moet aangepast. De werkgevers moeten de nieuwe regels doorvoeren in hun organisatie. Dit neemt 2,5 tot 3 jaar tijd.